Zakup spółki GmbH – na co zwrócić uwagę?

Kancelaria KOZLOWSKI obsługuje procesy zakupu spółek GmbH w Niemczech. Niemiecki adwokat Piotr Kozlowski przeprowadził wielokrotnie procesy zakładania i zakupu niemieckich spółek GmbH.
Kancelaria obsługuje od strony prawnej i podatkowej transakcje obejmujące całe Niemcy.

Niemiecka spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (GmbH) jest bardzo popularnym modelem działalności. Każdego roku zakładanych jest około 50. 000 nowych takich spółek. Jednak założenie nowej firmy nie zawsze jest opłacalne; wielu przedsiębiorców woli przejąć istniejącą spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Rozwiązanie to ma zarówno zalety, jak i wady.

GmbH to rodzaj spółki kapitałowej. Jako osoba prawna, posiada autonomię prawną, w szczególności jej odpowiedzialność jest ograniczona do wniesionego kapitału zakładowego. Jeżeli działalność gospodarcza prowadzona w ramach GmbH nie powiedzie się, przedsiębiorca traci jedynie wniesiony tam wkład kapitałowy. W ten sposób można od samego początku ograniczyć ryzyko związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Prezes spółki pełni specjalną funkcję w GmbH. Reprezentuje on spółkę na zewnątrz i jest odpowiedzialny za zapewnienie, że spółka wywiąże się ze swoich zobowiązań prawnych. Ponadto jego zadaniem jest monitorowanie, czy GmbH pozostaje wypłacalna i nie jest nadmiernie zadłużona. Jeśli naruszy te zobowiązania, może zostać pociągnięty do osobistej odpowiedzialności.

Zakup, czyli przejęcie już istniejącej niemieckiej spółki z o. o., może mieć wiele zalet w stosunku do zakładania spółki od nowa. Jeśli spółka była należycie prowadzona, to praktycznie przejmuje się gotową firmę. Minimalizuje to ryzyko związane z wprowadzeniem na rynek nowo powstałego podmiotu gospodarczego. Jednakże dobrze funkcjonujące spółki również nie są tanie. Nabywca musi zatem rozważyć, czy żądana cena zakupu jest proporcjonalna do oczekiwanego poziomu rozwoju spółki.

Ponadto przejęcie spółki z o. o. może przynieść inne korzyści. Nawet jeśli istniejąca firma nie prowadziła dotychczas żadnych interesów, nadal oferuje kupującemu szybszą możliwość wejścia na rynek. Założona już spółka jest już zarejestrowana w rejestrze handlowym, będzie posiadała numer identyfikacji podatkowej i wpis w rejestrze działalności gospodarczej. W przypadku nowej rejestracji często mijają tygodnie, zanim spółka otrzyma numer.
Jeśli firma istnieje na rynku od jakiegoś czasu, ma to również pozytywny wpływ na jej zdolność kredytową. Jest to szczególnie ważne w przypadku zawierania transakcji takich jak umowy kredytowe lub leasing. Należy jednak zauważyć, że w przypadku zmiany na stanowisku prezesa spółki zdolność kredytowa na ogół zostaje znacznie obniżona.

Zakup istniejącej spółki z o. o. wiąże się jednak również z różnego rodzaju ryzykiem, czego na pewno nie należy lekceważyć. Jak już wspomniano powyżej, całkowite nabycie udziałów w spółce GmbH stanowi w praktyce nabycie spółki, a więc przejęcie istniejącego biznesu. W związku z tym konieczne jest uzyskanie kompleksowego przeglądu sytuacji prawnej, ekonomicznej i podatkowej spółki przed jej nabyciem. Niezbędne jest spojrzenie na bilanse spółki, zawierajace wszystkie istotne dane liczbowe dt. przedsiębiorstwa. Ponadto należy również przyjrzeć się wszystkim ważnym zawartym umowom, np. z dostawcami i innymi partnerami biznesowymi, pracownikami, właścicielami, itp. Oprócz tego należy sporządzić wykazy inwentaryzacyjne, by uniknąć przykrych niespodzianek (np. długów podatkowych lub niepłacenia składek na ubezpieczenie społeczne). Mimo że GmbH odpowiada jedynie do wysokości kapitału zakładowego, niefortunnym posunięciem byłoby nabycie nadmiernie zadłużonej spółki.

Szczególny problem związany z przejmowaniem spółek polega na tym, że - zgodnie z orzecznictwem - nabywca odpowiada do wysokości kapitału zakładowego, nawet jeśli kapitał ten nie został wpłacony. Jeżeli kapitał zakładowy nie został prawidłowo podwyższony w momencie tworzenia spółki, a następnie, nabywca mógłby, w przypadku niewypłacalności, znaleźć się w sytuacji, w której będzie musiał pokryć istniejący niedobór. Szczególnie w przypadku starszych spółek z o. o. nie zawsze jest łatwo zrozumieć właściwe podwyższenie kapitału zakładowego. Co prawda w umowie sprzedaży można zawrzeć zapis, zgodnie z którym sprzedawca musi zwolnić go z takich roszczeń. Pomaga to jednak tylko w ograniczonym zakresie, ponieważ nie eliminuje odpowiedzialności zewnętrznej. Jeśli ktoś powinien zostać później faktycznie wykorzystany do dokonania płatności brakującego kapitału zakładowego, wówczas musi również dokonać takiej płatności.

Prawo stanowi, że cesja udziałów w spółce GmbH jest skuteczna tylko wtedy, gdy umowa, której dotyczy, została sporządzona w formie aktu notarialnego. Przeniesienie (cesja) spółki z o. o. nie może być zatem dokonane w drodze umowy w zwykłej formie pisemnej. Po otrzymaniu niezbędnych informacji, notariusz przygotuje projekt umowy. Strony umowy sprzedaży powinny z wyprzedzeniem sprawdzić projekt notariusza i w razie potrzeby zwrócić się o poradę eksperta (np. do doradcy podatkowego lub prawnika).

Po sporządzeniu notarialnego potwierdzenia umowy kupna należy niezwłocznie zgłosić zmiany w rejestrze handlowym. Z reguły zajmuje się tym również notariusz. Jeżeli nastąpiły również zmiany w zarządzie spółki, należy to również zgłosić do rejestru handlowego. Wniosek musi być podpisany przez nowego dyrektora zarządzającego.

Kozlowski
Rechtsanwalt
adwokat niemiecki